de Roos

Eigen website Oude ansichten Molen Database Voorganger: delft/de-bordeelmolen

Restauraties

Molen de Roos is een typische stadsmolen; de molen staat op een onderbouw van 12 meter hoog om bij het draaien geen last te hebben van windbeperking door de omliggende stadsbebouwing. De molen zelf is een stenen bovenbuitenkruier met Oudhollandse wiekvorm en een vlucht van 25,35 meter. Tegenwoordig staat de molen bovenop de treintunnel van Delft naar Den Haag; de onderbouw staat behoorlijk uit het lood terwijl de molen zelf horizontaal staat. Om de molen heen zijn de molenaarswoning en een pakhuis gebouwd.

Dit is het resultaat van meer dan 500 jaar molengeschiedenis op deze plek. Eerst stond hier een standerdmolen op een uitbouw van de Delftse stadswal. Zo’n uitbouw werd rondeel of bordeel genoemd en zo ging de molen, gebouwd eind 15e eeuw, als Bordeelmolen door het leven. Tot 1675, toen de molen tijdens een decemberstorm omwaaide. Pas 4 jaar later werd met de bouw van een nieuwe molen begonnen. Molenaar Floris Corneliszn van Mierop maalde op Het Roosje, een standerdmolen aan de zuidkant van de Delftse binnenstad. Floris kreeg van het stadsbestuur toestemming om zijn molen te verplaatsen naar de vrijgekomen plek van de Bordeelmolen. Hij bouwde daar toen een stellingwipmolen op een zeskante stenen onderbouw van 5 meter hoog. Vanaf toen heette de molen De Roos, daarom staat het jaartal 1679 op de mooie baard (naamschild) van de molen. Vrijwel de gehele 18e eeuw is de molen in bezit geweest van molenaars Van Kouwenhoven; zij hebben de molen haar huidige aanzien gegeven.

Vanaf 1728 werd in een aantal stappen een molenaarswoning rond de molen gemetseld, waarbij de ronde buitenkant van het rondeel werd gevolgd. In de loop van de 18e eeuw is de stenen onderbouw verhoogd tot 12 meter en daarop is een ronde stenen bovenkruier geplaatst. Vanaf het gereedkomen van de stenen molen begon deze naar het noorden te verzakken. Begin 19e eeuw kwam de molen in bezit van de molenaarsfamilie Van Rhijn. Ze zouden precies 100 jaar eigenaar blijven. In 1926 nam de Vereniging de Hollandse molen de Roos over en vanaf 1928 huurde de familie De Vreede de molen. In 1929 verzakte de molen ineens veel meer. Waarschijnlijk mede veroorzaakt door het afgraven van de stadswal en de reconstructie van de Phoenixstraat, waar de tram van Den Haag naar Delft over moest gaan rijden. Met putringen werd de fundering verbeterd, zodat er veilig verder kon worden gedraaid. De Vreede stapte over op het malen van veevoer, nadat de molen meer dan 400 jaar een meel- en moutmolen was geweest. Omdat de scheefstand van de molen door de verzakking nooit echt goed was verholpen en er veel achterstallig onderhoud was ontstaan, werd in 1986 de Stichting “Molen de Roos” opgericht met als doel de restauratie van de molen mogelijk te maken. In 1989 is de molen los gemaakt van de onderbouw en zoveel opgevijzeld dat de molen weer horizontaal staat (op de nog steeds schuin staande onderbouw). Verder werd de kap vernieuwd, evenals delen van het gaande en staande werk. Op 28 september 1990 werd de molen feestelijk heropend door ZKH Prins Claus, met assistentie van Meta Pekelharing, de jongste donateur van Stichting “Molen de Roos”.

Vanaf 2009 is de spoortunnel van Delft naar Den Haag aangelegd. Die tunnel loopt precies onder de molen door op de plaats waar vroeger het rondeel lag. In de periode 2010-2015 waren de wieken afgenomen en was een gedeelte van de stelling verwijderd. Onder de molen en het molenaarshuis is toen een nieuwe fundering gemaakt en op die fundering is de molen in 2012 een meter omhoog gebracht om de tunnel daaronder te kunnen bouwen. Daarna is de molen weer naar beneden gelaten, naar zijn oorspronkelijke positie.

Vanaf 2015 kunnen de wieken hun rondjes weer maken. Gaston Badoux runt nu de molenwinkel en het molenaarshuis (vergaderingen, cursussen, feestjes) http://www.ambachtdelft.nl.

De molen, aangesloten bij het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde, wordt draaiend en malend gehouden door een groep vrijwilligers. Elke week vermalen zij het nodige graan tot volkorenmeel en bloem voor vele thuisbakkers, warme bakkers en de horeca. Het verwerken van het gemalen meel vindt plaats door cliënten van Doel, de dagbesteding van GGZ Delfland. Als de blauwe wimpel uithangt weet je: je bent welkom om deze unieke molen te bezoeken.

Laatst gewijzigd January 16, 2024: tags voor verdwenen en ansichten (0fea5d1)